اصول حسابداری و مفروضات حسابداری یکی از مهمترین مباحثی است که یک حسابدار باید بر آن تسلط داشته باشد. علاوه بر مفروضات به دستورالعمل های مشخص‌تری نیز نیاز میباشد.این دستور العمل ها همون اصول حسابداری می‌باشند که جنبه عملی تری دارند. استاندارد های پذیرفته شده در حسابداری ، مجموعه نظراتی است که توسط افراد برتر این حوزه یا انجمن ها برای انجام عملیات حسابداری اعم از نگهداری دفاتر ، گزارش گیری و… پیشنهاد میشود. پس از تجزیه و تحلیل این موارد تصویب شده و مورد قبول واقع می گردد و لازم الاجرا می شود . برای مطالعه این مقاله با بیلان مهر همراه باشید ( شرکت حسابداری بیلان مهر زنده رود ارائه دهنده خدمات حسابداری و مالی).
اصول حسابداری چیست؟ (فهرست مطالب)
اصول حسابداری چیست؟
اصول حسابداری پس از مفروضات آن چهار چوب این رشته را تشکیل میدهد و به وسیله آن است که حسابداری عملی می‌گردد. در این مقاله اصول پذیرفته شده حسابداری را مورد بررسی قرار می دهیم. هدف اصلی تدوین این اصول ، ایجاد سیستم یکنواختی است که بتوان از طریق آن ، روشهای حسابداری و گزارشهای مالی در واحد های اقتصادی مختلف را مفید ، قابل فهم و قابل مقایسه نمود . گاهی بجای اصول پذیرفته شده حسابداری اصطلاحات دیگر مانند استاندارد های حسابداری ، اصول مورد قبول حسابداری و اصول متداول حسابداری نیز به کار گرفته می شود .
باید توجه داشت که اصول متداول حسابداری قواعد و رویه هایی است که بشر در طول زمان و در پاسخ به نیاز‌های جوامع بشری به اطلاعات مالی بنا شده است . این اصول عبارت اند از :
- اصل افشای کامل
- اصل بهای تمام شده
- اصل مقابله هزینه ها با درآمدها
- اصل تحقق درآمد
اصل افشای کامل چیست؟
اصل افشا بیان میکند که وقایع مالی با اهمیت مربوط به واحد تجاری به طور کامل، افشاء گردد. ارائه هرگونه اطلاعات درباره وقایع مالی در متن صورت های مالی که بتواند بطور معمول در تصمیم گیری استفاده کنندگان تاثیر گذار باشد را افشا می‌گویند. این بدان معنا نیست که هر چیزی باید افشاء گردد، بلکه در افشاء اطلاعات، اولاً باید هزینه تهیه و افشاء و ثانیاً مربوط بودن آن، مورد توجه قرار گیرد.
اصل بهای تمام شده چیست؟
اصل بهای تمام شده بیان میکند که، مبادلات حسابداری در تاریخ وقوع به بهای تمام شده در دفاتر ثبت می‌گردند. بدهی‌ها نیز معادل وجه نقد جاری مبادله که به عنوان بدهی متقبل شده مورد اندازه گیری قرار گرفته و ثبت میشود. اگر دارایی از طریق مبادلات غیر پولی در اختیار واحد تجاری قرار گیرد، ارزش متعارف دارایی تحصیل شده رایگان نیز، ارزش منصفانه دارایی مشابه در بازار در زمان انتقال مالکیت است.
معایب روش بهای تمام شده تاریخی در اصول حسابداری
- تغییرات ارزش دارایی ها در طول سال های متمادی در نظر گرفته نمی شود.
- تغییرات ارزش پول در زمان مورد توجه قرار نمی گیرد.
مزایای روش بهای تمام شده تاریخی در اصول حسابداری
- واقعی و قابل اتکا است.
- نشان دهنده ارزش متعارف دارایی در تاریخ تحصیل است.
- قابل رسیدگی و ردیابی است.
اصل تطابق چیست؟
اصل تطابق بیان میکند که سود هر دوره تفاوت بین درآمدهای تحصیل شده و هزینه‌های تحمیل شده برای کسب درآمد همان دوره است. مطابق این اصل، بسیاری از هزینه‌های انجام شده در دوره جاری، به دلیل داشتن منافع آتی به عنوان دارایی در دفاتر و صورت های مالی ثبت و گزارش می‌شوند.
مبانی شناخت هزینه در اصول حسابداری
- ارتباط مستقیم علت و معلولی بین درآمد و هزینه
- تخصیص منطقی و سیستماتیک
- تسریع در شناخت
- زیان
ارتباط مستقیم علت و معلولی بین درآمد و هزینه
برخی هزینه ها ارتباط مستقیم علت و معلولی با درآمد شناسایی شده دوره مالی واحد انتفاعی دارند، از این رو به موازات تحقق درآمد، دارایی های مصرف شده به عنوان هزینه شناسایی می گردد.
مثال: حق بازاریابی نماینده فروش، هزینه بسته بندی، بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه حمل و تحویل کالا.
تخصیص منطقی و سیستماتیک در اصول حسابداری
اگر انتفاع از یک دارایی بیش از یک دوره گزارشگری به طول انجامد، و ارتباط مستقیم و آشکار علت و معلولی بین رویداد هزینه و درآمد خاص وجود نداشته باشد و انقضای بخشی از بهای تمام شده دارایی ها در ایجاد درآمد در چند دوره نقش اساسی ایفا کند، در چنین شرایطی کل بهای تمام شده بین دوره های مالی که انتظار انتفاع از آن می رود، به روش منطقی، منظم و سیستماتیک سر شکن میشود.
تسریع در شناخت
چنانچه بین هزینه بطور عینی ارتباط مستقیم و آشکاری با درآمدی خاص، وجود نداشته باشد و مخارج مزبور نیز، در دوره جاری فاقد منافع آتی بوده و صرفاً منافع اقتصادی دوره جاری از آن قابل انتظار باشد، علاوه بر این، ارتباط بین هزینه با درآمد شناسایی شده مرتبط با یک دوره زمانی مشخص باشد، در چنین شرایطی کل مخارج متحمل شده را بلادرنگ به عنوان هزینه دوره شناسایی می‌کنیم. مثال: حقوق پرداختی به مدیران و کارکنان اداری، هزینه های ناشی از دعاوی حقوقی.
هزینه بدون منافع جاری و آتی (زیان)
هزینه‌ای که تعیین ارتباط آن به دوره یا دوره‌های مختلف غیر ممکن بوده و انتظار منافع جاری و آتی برای آن غیر قابل تصور میباشد. در چنین شرایطی، آن هزینه به عنوان زیان دوره جاری شناسایی و از درآمد دوره جاری کسر می‌گردد. مثال: جرایم پرداختی، خسارات وارده به دارایی ها در اثر حوادث غیر مترقبه.
اصل تحقق درآمد در اصول حسابداری
قاعده کلی آن است که درآمد هنگامی که کسب می شود باید ثبت گردد و نه قبل از آن. قانون کلی برای شناخت درآمد، قابل اندازه گیری بودن، مربوط بودن و قابل اتکا بودن آن است.
بر اساس اصل درآمد، باید سه شرط زیر برای ثبت درآمد محقق شود:
عملیات مربوط به تحصیل درآمد تکمیل شده باشد.
مبلغ درآمد به طور معقول و مطمئن قابل اندازه گیری باشد.
قابلیت وصول آن به طور معقول، مطمئن باشد.
مفروضات حسابداری چیست؟
- فرض تفکیک شخصیت
- فرض دوره مالی
- فرض تداوم فعالیت
- فرض واحد اندازه گیری
- فرض تفکیک شخصیت
فرض تفکیک شخصیت
فرض تفکیک شخصیت بین واحد تجاری مالکیت آن مرزی قائل میشود . مطالبات و دیون شخصی صاحبان واحد تجاری به اشخاص ثالث ، جزء منابع و تعهدات واحد تجاری محسوب نمیگردد اگر چه در شرکتهایی تضامنی و موسسات انفرادی با اینکه شخصیت شرکت یا موسسه مستقل از شخصیت مالک یا مالکان آن می باشد ام از نظر قانونی این تفکیک وجود ندارد و بستانکاران اینگونه موسسات میتوانند طلب خود را از داراییهای موسسه یا اموال شخصی صاحبان سرمایه وصول نمایند.
فرض تداوم فعالیت
فرض تداوم فعالیت می گوید که یک واحد تجاری برای مدت طولانی به فعالیت خود ادامه میدهد . فرض تداوم فعالیت ، توسط کمیته استاندارد های حسابداری مالی به شرح زیر تعریف شده است :
فرض بر این است که هر واحد تجاری دارای تداوم فعالیت است ، یعنی عملیات آن در آینده قابل پیش‌بینی ادامه دارد ، به بیانی دیگر ؛ فرض میشود که نه قصد بر این است که واحد تجاری منحل یا عملیات آن به طور قابل ملاحظه کاهش داده میشود و نه ضرورت این کار احساس میشود
اصول حسابداری بر مبنای این فرض است که مثلا ساختمان به عنوان دارایی در دفاتر ثبت می گردد زیرا فرض می شود مؤسسه آنقدر به فعالیت خود ادامه می دهد که بهای این دارایی ، به عنوان هزینه ، به آن دوره ها تخصیص یابد .
فرض دوره مالی
فرض دوره مالی میگوید که نتایج واقعی عملیات یک واحد تجاری را تنها در زمان خاتمه عملیات می توان تعیین کرد . از طرف دیگر ، بستانکاران ، اعتبار دهندگان و اشخاص ذینفع نمی توانند تا تاریخ انحلال ، از نتایج آن بی خبر باشند . از این رو عمر واحد تجاری به دوره های زمانی مساوی تقسیم می شود که هر دوره را طبق اصول حسابداری ، (( دوره حسابداری )) گویند . دوره مالی ممکن است سه ماهه ، شش ماهه یا یکساله باشد. هر دوره مالی را که دوازده ماه طول بکشد را سال مالی گویند . باید توجه داشت که سال مالی ممکن است طبق اصول حسابداری مطابق با سال شمسی باشد ، یا می تواند متفاوت از آن باشد. البته بهتر است سال مالی بگونه ای انتخاب شود که پایان آن مصادف با زمانی باشد که حجم عملیات شرکت ، در پایین ترین سطح خود قرار دارد .
فرض واحد اندازه گیری
برای اندازه گیری هر ویژگی یا کیفیت ، در نگاه اول به یک مقیاس اندازه گیر نیاز می باشد . مثلا واحد اندازه گیری طول متر میباشد. در حسابداری نیز پول به عنوان واحد اندازه گیری مبادلات فرض شده است . مثلا اگر واحد تجاری ۵۰ دستگاه ماشین خریداری نماید ، قیمت این ماشین ها در دفاتر ثبت می شود و این بدان معناست که این مبادله با پول اندازه گیری شده است. کلیه مبادلاتی که توسط حسابداران در دفاتر یا صورتهای مالی منعکس می گردد ، معرف حجم یا مقدار نمی باشد بلکه تنها بهای آن را نشان می دهند . بطور کلی وقایعی که با پول اندازه گیری نمی شوند و فاقد جنبه مالی می باشند در دفاتر و صورتحسابها منعکس نمی گردند . پول مانند دیگر واحد های اندازه گیری از ثبات خاصی برخوردار نیست و این امر مخصوصا در سالهای اخیر بحث های زیادی را مطرح نموده است و انتقاداتی بر مدل حسابداری سنتی ( مدل بهای تمام شده تاریخی ) وارد گردیده است .
برای مطالعه اصول حسابداری پذیرفته همگانی میتوانید به این مقاله نیز رجوع کنید.
سلام ببخشید فرق بهای تمام شده با بهای تمام شده تاریخی چیه؟!🤔🤔🤔